Het is mogelijk om patronen in oud Hebreeuwse teksten met computeralgoritmes beter te kunnen analyseren. Dat zal Bijbelvertalingen en -commentaren inhoudelijk verbeteren, omdat daar vaak tegenstrijdige of uiteenlopende verklaringen van deze teksten in staan. Op deze manier kan in deze teksten bijvoorbeeld worden herkend wie God en wie mens is. Zo kunnen deze moeilijke teksten beter begrepen worden en die eeuwenoude “wie is wie” vraag beantwoord worden. Dit blijkt uit het promotieonderzoek van Christiaan Erwich die de computer gebruikte om in oud Hebreeuwse gedichten personen en sprekers te kunnen identificeren.
Computertaalkunde
Erwich onderzoekt hoe geavanceerde algoritmes uit de computertaalkunde ingezet kunnen worden voor de bestudering van de poëzie van Psalmen en andere Bijbels Hebreeuwse teksten om de “wie is wie?” vraag te beantwoorden. Erwich: “Het is een methode die altijd toegepast is op moderne teksten om te achterhalen waarnaar werkwoordsvormen of persoonlijke voornaamwoorden verwijzen. Dat het woord “zijn” in “zijn onderzoek”, verwijst naar Erwich in de context van deze alinea, zal u als lezer al snel duidelijk zijn.”
Oude Bijbelsteksten onduidelijk
Maar in oude Bijbelteksten is dat vaak niet duidelijk. In de Psalmen vinden we vaak een “ik”, “u/jij”, “hij” of “jullie” waarvan het niet duidelijk is of dat verwijst naar God, de psalmdichter, of een andere spreker. Oude en nieuwe Bijbelcommentaren geven daar vaak zeer verschillende, soms tegenstrijdige antwoorden op, en Bijbelvertalingen maken uiteenlopende keuzes, vaak vooral gebaseerd op een intuïtieve tekstlezing.
Speciaal algoritme
Erwich heeft daarom zelf een uniek algoritme ontwikkeld en gebruikt om die “wie is wie?” vraag te beantwoorden. De algoritme resultaten worden door middel van een case study van Psalm 75 toegepast op het Psalmen-onderzoek. De psalm roept veel vragen op t.a.v. de identificatie van de “wie” in de tekst. Het onderzoek levert tenminste twee belangrijke bijdrages aan de wetenschap. (1) Een heleboel nieuwe data, algoritmes en methodes die verder verbeterd en toegepast kunnen worden op oude talen. (2) De interpretatiemethode is data-gedreven en daardoor meer objectief, meetbaar en reproduceerbaar. (3) Reflectie op de verhouding van data-georiënteerde, computergestuurde analyses van teksten tot de eigenheid van de Geesteswetenschappen die meer betreffen dan alleen meetbare aspecten van teksten.
Meer informatie over het proefschrift
Livestream:
https://www.youtube.com/channel/UCnN8TaVYe83472ewz9CH9HA.
Startdatum: 7-01-2021
Tijd: 11.45 uur
Locatie: Online
Titel: Who is Who in the Psalms? Coreference Resolution as Exegetical Tool for Participant Analysis in Biblical Texts
Spreker: C.M. Erwich
Promotor: prof.dr. W.T. van Peursen, dr. W.H. van Atteveldt
Onderdeel: Faculteit Religie en Theologie
Categorie: Theologie
Evenementtype: Promotie
Bron: VU | Foto: Pixabay
