De Academie voor Geesteswetenschappen in Utrecht groeit en bloeit. In vijf jaar tijd is het studentenaantal verdubbeld en zijn alle onderwijsprogramma’s vernieuwd. De organisatie van het onderwijs is drastisch verbeterd. Een gesprek met de nieuwe directeur, Philippe van Heusden, over het geheim van de Academie voor Geesteswetenschappen.
Door: Greco Idema | Foto: Berne Media
Je bent sinds kort directeur van de Academie voor Geesteswetenschappen, maar al veel langer betrokken bij deze organisatie. Kun je hier kort iets over vertellen?
"Ik was voorheen docent Jodendom en Bijbel aan de Hogeschool voor Geesteswetenschappen Utrecht, dit was de voorloper van de Academie voor Geesteswetenschappen. In 2017 stond ik mede aan de wieg van de doorstart van de Hogeschool naar de Academie. Naast mijn huidige docentschap Westerse religies ben ik ook twee jaar lid van het bestuur geweest en een jaar manager. De afgelopen vijf jaar ben ik bij van alles betrokken geweest. Zoals onderwijsvernieuwing, het verwerven van accreditaties en de marketing. Dit is allemaal teamwork, hoor! Ik werk met heel veel plezier bij de Academie."
Ben je gelovig/wat heb je met zingeving?
"Mijn inspiratiebronnen zijn het rooms-katholicisme – van huis uit en door mijn theologiestudie – en het jodendom. Ik ben een leerling van Rabbijn Yehuda Aschkenasy. Sinds enkele jaren spreekt het taoïsme mij ook bijzonder aan, mede door de prachtige boeken van Kristofer Schipper. Ik heb het lang weggewuifd, maar kan er nu niet meer omheen: ik weet mij gedragen door het Mysterie van het leven; mijn inzet doet ertoe maar is ook eindig en daar heb ik volledig vrede mee; ik ben een schakel in de keten van generaties."
De Academie voor Geesteswetenschappen is een unieke ‘academie’ voor zingeving in Nederland, maar het is geen universiteit. Hoe zit dat precies?
"Bij de doorstart en de naamgeving hebben we ons mede laten inspireren door de Academie van Plato. Vrijheid, zelfstandigheid en nieuwsgierigheid drijven ons. We zijn als Academie niet door de overheid erkend en dat streven we ook niet na. Onze beroepsopleidingen worden gegeven op (post-)hbo-niveau en zijn geaccrediteerd en erkend door de voor ons relevante beroepsverenigingen en keurmerken. Elke module leren wij als docenten ook weer van de inbreng van onze studenten; een echte academie dus."
Waarin onderscheidt de Academie voor Geesteswetenschappen zich ten opzichte van vergelijkbare onderwijsinstellingen?
"Kenmerkend voor ons onderwijs is de integrale combinatie van beroepstraining, wetenschap, spiritualiteit en persoonlijke ontwikkeling. Daarvoor putten we uit een zo breed mogelijk palet aan levensbeschouwelijke tradities en stromingen uit Oost en West, verleden en heden. We hebben daarbij oog voor het reguliere en het complementaire veld. Veel van onze studenten – de leeftijden variëren tussen de 25 en 65 jaar – voelen zich vaak een vreemde in hun eigen omgeving; om wat ze ervaren, denken en waarnemen. Bij ons voelen ze zich helemaal thuis."
Hoe gaat het met de Academie voor Geesteswetenschappen? Tevreden?
"De Academie groeit en bloeit. In vijf jaar tijd is het studentenaantal verdubbeld en zijn alle onderwijsprogramma’s vernieuwd. De organisatie van het onderwijs is drastisch verbeterd. We voeren jaarlijks een tevredenheidsonderzoek uit onder onze studenten en docenten, en de gemiddelde score is een dikke 8. Gelukkig komt iedereen ook met allerlei verbetersuggesties. Onze bekendheid groeit in de markt; docenten melden zich spontaan aan om bij ons les te mogen geven. Dit illustreert wel dat een school nooit ‘af’ is maar altijd in ontwikkeling. Zoals het enig constante in het leven verandering is."
Wat ga je zeker veranderen binnenkort?
"‘Binnenkort’ niet veel. Mijn voorganger Ellen van Son heeft een mooie erfenis achtergelaten met enkele projecten die nog om uitvoering vragen. De organisatie staat voor een belangrijk deel op poten. Geleidelijk aan wil ik wel wat accenten gaan zetten die betrekking hebben op een verdere ‘fine tuning’ van het onderwijs: betere samenhang, betere didactiek, betere toetsing, betere balans tussen theorie en praktijk én meer uitwisseling met het werkveld. Ook dit is teamwork."
Heb je ambities voor de komende jaren?
"Een verdere en geleidelijke groei, maar met behoud van de menselijke maat én van de persoonlijke aandacht voor iedere student. Waar we ook mee bezig zijn, is hoe we onze digitale middelen zodanig in kunnen zetten dat we ons ideaal van live onderwijs nog beter kunnen laten renderen voor de studenten die op grotere afstand van onze leslocatie in Utrecht wonen. Daarnaast wil ik meer ruimte creëren voor onderzoek. Er melden zich steeds meer universitair geschoolden aan. Hoe kunnen we hun talenten nog meer tot bloei laten komen in zowel het onderwijs als onderzoek?"
Wat zou je zeggen tegen al die mensen die dit interview lezen en twijfelen over een opleiding doen/cursus volgen bij de Academie voor Geesteswetenschappen?
"Kom kennismaken met de Academie tijdens de open dag op zaterdag 25 juni! We hebben diverse voorlichtingsrondes en proeflessen op het programma staan. En natuurlijk kun je al je vragen afvuren op onze docenten, coördinatoren en studenten. Onze website bekijken kan natuurlijk ook. Een andere manier om kennis te maken met de Academie is door een cursus te volgen uit ons Capita Selecta-aanbod. Dat is een gevarieerd aanbod aan cursussen en trainingen over onder meer: verbindend communiceren, wereldreligies en de dood, psychosynthese of numineuze ervaringen en Jung. Het bruist hier van de positieve energie, kom het vooral ervaren!"
Greco Idema is hoofdredacteur van Reliwerk
