Tilburg University heeft dr. Karim Schelkens met ingang van 15 september 2022 benoemd tot bijzonder hoogleraar Geschiedenis van het Hedendaagse Nederlandse Katholicisme, voor een periode van vijf jaar. Deze leerstoel sluit aan bij de veranderende wereld van wetenschappelijk onderzoek naar de rol en impact van religie in twintigste-eeuws Europa. Schelkens vervult de functie vanuit het departement Bijbelstudie en Kerkgeschiedenis van de Tilburg School of Catholic Theology.
De leeropdracht behelst het Nederlands katholicisme als factor van grensoverschrijdende betekenis in de twintigste eeuw. Reeds voor de Tweede Wereldoorlog kenmerkte de katholieke gemeenschap in Nederland zich door een zelfperceptie in beweging: van een gesloten hiërarchische gemeenschap evolueerde zij met een opmerkelijke politieke, educatieve en culturele sprong tijdens het Interbellum, om vervolgens in versneld tempo te vervellen tot een open gemeenschap in dialoog, met impact van leken en clerici op Europees en zelfs mondiaal vlak. Terwijl de Europese katholieke gemeenschap vandaag de dag in aantallen krimpt, zal de aandacht van Schelkens in het bijzonder uitgaan naar de veranderende identiteitsbepaling van Nederlandse katholieken in het verleden, en de wisselwerking tussen het landelijke en het internationale toneel.
Het onderzoek zal oog hebben voor de relaties van katholieken met de politieke wereld en met andere kerken en religies (met name jodendom en islam) tijdens de Koude Oorlog en de dekolonisatieperiode. De aanloop naar, het verloop en de receptie van het Tweede Vaticaanse Concilie als wereldwijde game changer is een aandachtspunt, evenals de rol van Nederlanders (en vertegenwoordigers uit missielanden, Indonesië en de Nederlandse Antillen) in het debat over interkerkelijke en interreligieuze dialoog, en godsdienstvrijheid. Schelkens is actief in meerdere netwerken – hij is onder meer lid van de European Academy of Religion en is één van de Principal Investigators van een nieuw onderzoeksconsortium met Australian Catholic University en KU Leuven –, het onderzoek voor deze leerstoel wordt dan ook ingebed in deze internationale expertiseverbanden.
Dr. Karim Schelkens (geb. 1977) is vicedecaan onderzoek aan de Tilburgse theologiefaculteit en gasthoogleraar aan de Faculteit Theologie en Religiewetenschappen van de KU Leuven. Hij promoveerde in 2007 in Leuven en werd bekroond met de C. de Clercq-prijs van de Koninklijke Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten. Hij was tweemaal postdoctoraal onderzoeker bij het FWO-Vlaanderen en behaalde een diploma postdoctorale studies aan de Canadese Université Laval. Daarnaast was hij secretaris-generaal van de European Society for Catholic Theology (2012-2018), en maakte hij deel uit van de Academische Raad van de UCSIA (Universiteit Antwerpen) en was hij lid van de NWO-commissie Geesteswetenschappen en Sociale Wetenschappen. Naast zijn academisch werk was Schelkens steeds maatschappelijk betrokken in vrijwilligerswerk met gedetineerde, met mensen zonder papieren, en in het Brusselse burgerplatform Bxlrefugees.
Sinds 2015 is dr. Schelkens universitair hoofddocent religiegeschiedenis aan Tilburg University. Hij is auteur van een tweehonderdtal academische bijdragen (waaronder een twintigtal boeken) over religiegeschiedenis in het laatmoderne Europa, over koloniale geschiedenis en over oecumene. Momenteel is hij gespecialiseerd op het gebied van de historische biografie. Zijn boek over Johannes Willebrands staat op de longlist voor de Nederlandse Biografieprijs.
Bron: Tilburg University
